Mesacê sistemi

Fragment of a discussion from User talk:Marmase

Bizde per kelimesini yaprak anlamında kullanıyoruz. Mı hewt peri kıtab wend. cümlesinde olduğu gibi. Mısayen=öğrenmek Mısnayen=göstermek, öğretmek anlamında kullanılıyor.Benim kelimeleri hatalı görmen bu yüzden. - hero siya = gri/boz (erkek) eşek

- hera siya = gri/boz (dişi) eşek şeklinde kullanım bizde de var. - Birde werênayış kelimesini kullanıyorsun. -Werênayış=yiyiş.Mesela: no xeyar werêno. na debeş werênê.Werêne burda ancak feed kelimesinin karşılığı olarak kullanılır. Birde bütün kelimelein sonuna -e getiriyorsun. bütün kelimeler -e ekini alamazlar. Kopula oldukları için kelimenin sonuna gelirler orada da kelimeden ayrı yazılırlar, tıpkı edatlar gibi. Detay olarak da farklı bir yazımı var kopulaların. fiillerle bitişik fiiller dışındaki kelimelerle ayrı yazılırlar.

-iye eki yabancı kelimelerde kullanılıyor. onuda xoser î olarak bedirxan alfabesinde kullanılıyor. okunuşta -iy gibi bir ses var. -iy olarak bitse de senin yazdıpın gibi -iye şeklinde okunabiliyor. Yabancı kelimeler zazacadaki gibi değillerdir. eril yada dişil deillerdir. eşcinsellerdir veya bizdeki anlamıyla Nerimaki durumundalar. burada bazı örnekleri var bakabilirsin.

Kelimelerin sonunda zaten e varsa iki tane ee mi yazmak lazım. Yani pere kelimesini peree şeklinde mi okuyoruz. kelimenin sonunda ünsüz harf vurgulu ise kelime sonunda e kullanılmaz. ama kelime sonundaki harf normal ünsüz ise e harfi zaten kullanılır. Birde û harfi var. bedirxan alfabesinde kullanılıyor ama arapçada peltek harflerle birlikte okunan u harfinin ince okunması ile elde ediliyor. yani öyle bir harf aslında yok.

Sosyolociye: ~ Lat. socialis < socius "wertağ" + ~ Yun.K. -logía -λογία şeklinde bir kullanım var. Sonunda locia varsa Sosyoloji kelimesini: Sosyolocia, Sosyolociya şeklinde kullanalım. -logía -λογία şeklinde kullanım varken yabancı bir kelimenin sonuna lociye şeklinde kullanım olduğu zaman benim kafa almıyor.

Marmase (talk)10:11, 17 May 2014

Of be kardeşim of! Sana bir şey anlatmak, deveye hendek atlatmaktan daha zor. Sanki biz senin gibi, dilde var olmayan yeni kaideler uyduruyormuşuz gibi. Hiç detaylı olarak incelemiyorsun ki, hep yüzeysel olarak geçip gidiyorsun ve anlamaya çalışmıyorsun. Senin veya benim doğru diye bir şey yoktur. Dilin yapısı ne ise onu kabullenmek zorundasın. Dili kendi kafana göre yapay bir şekilde değiştiremezsin.

  • mısayene/musayene = öğrenmek
  • mısnayene/musnayene = öğretmek
  • mocnayene = göstermek
  • siya = siyah, kara
  • gewr = gri, boz
  • werê- [> hurê-] + -nayene = werênayene/hurênayene= tartışmak

werdene = yemek

indicative = bildirme kipi continuative = süreklilik kipi subjunctive = dilek kipi imperative = emir kipi
ez wenan ezo wenan ez bıwerin -
wenay tıya wenay bıwerê bıwere > bure
o weno oyo weno o bıwero o bıwero > buro
a wena awa wena a bıwero a bıwero > buro
ma wenime mao wenime ma bıwerime ma bıwerime > burime
şıma wenê şımaê wenê şıma bıwerê şıma bıwerê > burê
ê wenê êyê wenê ê bıwerê ê bıwerê > burê

nerimaki diye saçma üçüncü bir cinciyet ayrımı yoktur. İşte tam bu gibi kelimelerde doğal cinsiyete göre, dişi olacak sözcüklere dişil -e eki eklenir. Bu ek telafuzda vurgusuz olduğu için bazı yörelerde -ı olmuş, bazı yörelerde de tamamen kaybolmuş. Ancak, bu vurgusuz ek yazıda yazılıp gösterilmesi lazım. -- Mirzali (talk) 13:00, 17 May 2014 (UTC)

Mirzali (talk)13:00, 17 May 2014

Ben kendim dili değiştirmeye kalksam bile yarın öbür gün başka biri çıkacak ulan biz senin yolundan mı gideceğiz diyecektir. wikisözlük projesinde çok fazla kelime çıkıyor karşıma dilin çoğu özelliği kendini farkettiriyor. Sanırım yöresel farklılıklar ve gramerik ayrımlar var.

Mocnayeni kullanıyorsun inanıyorum ki doğru kullanımdır ama burada kullanılmıyor onun yerine musnayen yada mısnayen kullanılıyor.diğer bir husus ise werênayen. Bu elma yenir mi? na sa werêna?. werênayışa na sayer seni na? Bu elma nasıl yenir? böyle bir kullanımı var. bunun dışında bir anlam ifade etmiyor. illa kullanmak istiyorsan kullan. ama başka birileri çıkıpta bu bize bir anlam ifade etmiyor derlerse de ben karışmam. Peşti yerine paşti veya phaşti bizde kullanılıyor.Category yerine rat, rêz gibi bir kalime de kullanılabilir. pek çok irani dilde bu bu şekilde kullanılıyor. Eril ve dişil var bu kesin. Nerimaki yada Nötr kelimeler de var. ARapçada eril dişil kelimeler var. Bizde nerimaki veya nötr olmalarının sebebi yabancı kelimer olması ve zazaca gramere uymamlarından kaynaklanıyor.

Marmase (talk)07:36, 18 May 2014
  • werê- (> hurê-) = Bu ayrı biz sözcüktür. Kürtçe'de buna pêk- derler. Türkçe karşılığını sözlüklerde bulamadım şimdilik.
werêardene = barıştırmak
werêameyene = barışmak
werêfiştene = karıştırmak
werêkewtene = karışmak
werênayene = tartışmak
werêniyene = tartışılmak
  • werdene = yemek
  • weriyene = yenilmek
Na saye werina? = Bu elma yenir mi?.
Weriyena / Weriyayışê na saye senêno? = Bu elmanın yenilişi nasıldır?

Zazaca'da sadece iki cinsiyet vardır. Bunlar da neri ve maki'dir. Nerimaki ya da nötr diye bir cinsiyet yoktur. Öyle algıladığın kelimelerdeki asıl bulunması gereken dişil soneki -e'den kaynaklanıyor. Bu vurgusuz ek bazı yörelerde telafuz yönünden hafifleyip -ı'ya dönüşmüş, yine bazı yörelerde de tamamen düşmüştür. Hal böyle olunca o kelime -e'siz söylenip ve yazılınca iki cinsiyet için de geçerli oluyor. Bu da o kelimenin nötr olduğu izlenimini veriyor. Halbuki dişi olacak kelimeler için o kelimeler dişil -e soneki ile yazıldığında eril ve dişil kelimeler birbirinden kolaylıkla ayırdedilebilir. Asıl olan da budur. Diğer türlü sadece yöresel ağız olarak kalır ve herkes tarafından anlaşılmaz. -- Mirzali (talk) 20:26, 19 May 2014 (UTC)

Mirzali (talk)20:26, 19 May 2014